ظرفیت تراث تمدن اسلامی در تولید علوم انسانی اسلامی
ظرفیت تراث تمدن اسلامی در تولید علوم انسانی اسلامی
🔸افسانه تمدن گم شده با هزاران گنج پنهان و کتابخانه های سر به مهر، شاید آنچنان هم غیر واقعی نباشد! تمدن اسلامی گذشته که در حجاب تاریخ نویسی های مستشرقان غربی گم شده است، همان جاییست که باید در آینده، بسیار به آن سفر کنیم و گنج های پنهان آن را کشف کنیم.
🔸 یکی از ظرفیت های موجود در جوامع اسلامی، انباشت میراث علمی و تجربه زیسته آن می باشد؛ میتوان از این توان ها، در صورت‌بندی صحیح مسائل و حل آن ها کمک گرفت.
🔸 کشف این ظرفیت‌ها در قالب ده‌ها گزاره، باعث میشود تا اندیشمندان این عرصه، بدون این که دغدغه خروج از شریعت را داشته باشند، برای همه حوادث واقعه و مسائل پیش آمده، پاسخ مناسب و راهگشا داشته باشند. در سایه توجه به این ظرفیت ها میتوان به تولید نظریه و ارائه سیستم‌های خرد و کلان پرداخت و در آن زمینه حضور فعال داشت.
⭕️ میان میراث اسلامی و مسائل اجتماعی مناسبات و روابط خاصی برقرار است. محورهای اصلی خدماتی که تراث علمی تمدن اسلامی می‌توانند به مسائل اجتماعی و علوم انسانی اجتماعی ارایه دهند، در چند محور تصویر می شود:
- مبانی و مبادی:
- میراث اسلامی مشتمل بر گزاره‌‌های بسیار اساسی است که می‌توانند در علوم انسانی اثر گذار باشند. نگاهی که به هستی، انسان، تاریخ، جامعه به عنوان مباحث کلان و کلی در دین ارائه میشود می‌تواند در حوزه علوم اجتماعی انسان، در روان شناسی، اقتصاد، جامعه شناسی و مسائل آنها اثر بگذارد.
- ارائه موضوعات به علوم انسانی و اجتماعی
- اهداف و جهت گیری‌های علوم انسانی:
- ارزش های اصیل انسانی که در میراث اسلامی و دین اسلام نیز مورد توجه واقع شده اند می‌توانند علوم انسانی را به سمت و سوی مناسب هدایت کنند.
- گزاره‌ها و مسائل علوم انسانی و اجتماعی:
- علوم انسانی و اجتماعی یک مجموعه از گزاره‌ها دارد که میتوان آنها را با گزاره های موجود در میراث اسلامی مقایسه کرد و باهم سنجید.
- روش‌شناسی های علوم انسانی
- ملاکات بالا دستی کلان و خرد
🔸از دیگر سو باید ظرفیت نیرو های انسانی جوان و مستعد را نیز در نظر گرفت، آنها را فعال نمود ، با بحران هویت در آنها مقابله کرد، روحیات الهی و انسانی آن ها را برانگیخت و از عادت ها و روزمرگی ها نجات داد و به تامل عمیق در امور اجتماعی با رویکرد اسلامی واداشت.