ظرفیت اندیشه شهید صدر در تحول علوم انسانی

❖ ظرفیت اندیشه شهید صدر در تحول علوم انسانی

• سید محمدباقر صدر از فقیهان ، اصولیون، فلاسفه و نظریه‌پردازان برجسته معاصر هستند. قریب به دو دهه ، رهبری شیعیان عراق را به عهده داشتند که در نهایت بخاطر این امر خطیر به شهادت رسیدند.

• آثار ایشان از مصادر مهم امتداد مبانی اسلامی در علوم انسانی و نسبت علوم انسانی و علوم اسلامی می باشد.

• سید محمدباقر صدر یک فقیه و متفکر شیعه بود که علوم دینی را نزد برخی از علمای نجف آموخت و به تدریس علوم دینی پرداخت. ایشان در عین بهره‌گیری تام از روش اجتهادی متعارف و عدم تخطی از چارچوب فقه جواهری، تحولی عظیم در فقه آفرید که می‌توان به شایستگی، ایشان را از پایه‌گذاران فقه نظام و تاثیرگذاران جریان علوم انسانی اسلامی دانست.

• ایشان در عرصه علوم مختلف اسلامی (اصول فقه، فقه، اقتصاد اسلامی، منطق و …) نوآوری های به وجود آوردن که با گذشت قریب به چهل سال از شهادت متفکر بزرگ جهان اسلام، آیت‌الله سید محمدباقر صدر، هنوز ابعاد تحول علمی که ایشان در عرصه علوم مختلف اسلامی به وجود آورد به خوبی شناخته نشده است.

• شهید صدر، در میان نو آوری های خود سخن از «مکتب» می گویند که چیزی شبیه به پارادایم در اندیشه غرب می باشد ؛ تعریف مکتب را سطحی از معرفت مستدل می‌داند که حاوی مجموعه‌ای از نظریه‌های کلان باشد که ذیل خود بتواند مجموعه‌ای از ساخت‌های نظری را شکل دهد و به‌طور کامل با تفسیرهای دیگر از عرصه‌های زیستی متفاوت باشد. خلاصه اینکه مکتب، سطحی از معرفت است که مجموعه‌ای از نظریه‌ها را در دل خود دارد، نه صرفاً مجموعه‌ای از نظرها.

• تحول روش‌شناختی که شهید صدر در فقه ، اصول و استقراء ایجاد کرده اند، می تواند در عرصه روش تولید علوم انسانی اسلامی یک رویکرد مثبتی باشد‌.

• ایشان با تأکید بر بازسازی اندیشه اسلامی، حفظ اصالت و تناسب با نیازهای زمان، راه‌حل‌هایی مناسب برای حل مشکلات اجتماعی پیشنهاد داده اند .